β-karoten sprzymierzeńcem w walce z paradontozą

Aby nieskończenie cieszyć się zdrowiem konieczne jest zachowanie harmonii pomiędzy aktywnymi w organizmie wolnymi rodnikami a antyoksydantami. Antyoksydanty (przeciwutleniacze) są to związki, które hamują procesy utleniania poprzez neutralizację wspomnianych wolnych rodników. Przeciwutleniacze chronią m.in. układ krążenia przed uszkodzeniami wywołanymi przez substancje utleniające oraz opóźniają procesy starzenia się organizmu.

To nie jedyne działanie przeciwutleniaczy, ponieważ wyniki badań polskich naukowców (T. Konopki, K. Król, W. Kopeć, H. Gerber) wskazują na korelację pomiędzy niewystarczającym potencjałem antyoksydacyjnym w osoczu a paradontozą.

Grono naturalnych związków antyoksydacyjnych jest dosyć liczne. Okazuje się, że w kontekście chorób przyzębia szczególnie skuteczny jest β-karoten.

Na łamach czasopisma Journal of Clinical Periodontology opublikowano wyniki badań ekspertów, którzy przebadali 1258 pacjentów w wieku 60-70 lat poszukując zależności pomiędzy stanem przyzębia a poziomem różnych antyoksydantów w organizmie. Wzięto pod uwagę m.in. α-tokoferol i γ-tokoferol (formy witaminy E) oraz β-karoten. Efektem badań było wykazanie wyraźnych zależności pomiędzy β-karotenem a stanem dziąseł i brak powiązań dla witaminy E.

Niedobór β-karotenu może mieć wpływ na rozwój zapalenia przyzębia. Dlatego jak najbardziej wskazana jest suplementacja β-karotenu w toku walki z paradontozą.

Bogatym źródłem β-karotenu są warzywa i owoce koloru żółtego i pomarańczowego oraz ciemnozielone warzywa liściaste. Im ciemniejszy i intensywniejszy kolor produktu, tym większa zawartość β-karotenu. A więc w profilaktyce paradontozy sięgajmy po dynię, koperek, marchew, natkę pietruszki, szczaw, szpinak, brzoskwinie, mango i morele.

Spożywając te warzywa i owoce należy pamiętać o dodaniu odrobiny tłuszczu, ze względu na to, że
β-karoten jest w nim rozpuszczalny. Już niewielka zawartość masła lub oliwy w jadanych potrawach usprawnia jego wchłanianie. Z dostępnej literatury wynika, że po włączeniu tłuszczu do diety w ciągu 40 godz. następuje dwukrotny wzrost ilości karotenu. Ważny jest także sposób przechowywania produktów bogatych w β-karoten. Wybierajmy mrożenie, ponieważ suszenie warzyw i owoców w dużym stopniu obniża aktywność biologiczną karotenoidów, natomiast mrożenie umożliwia jej zachowanie.

Wiele osób z powodu natłoku codziennych obowiązków nie może wygospodarować czasu na regularne spożywanie zbilansowanych posiłków. Okresowo, gdy nie mamy dostępu do świeżych warzyw i owoców, możemy łykać naturalne suplementy z β-karotenem. Badania uwidoczniają nawet, że β-karoten w formie suplementu (kapsułek) uzyskuje lepszą biodostępność niż kiedy otrzymujemy go z diety. Ponadto dzisiejsza żywność często zanieczyszczona jest środkami chemicznymi, chociażby azotynami, azotanami czy kadmem, dlatego warto zaopatrzyć się w suplementy diety zawierające czysty β-karoten. Kupując kapsułki miejmy na uwadze, że producenci oferują zazwyczaj β-karoten wzbogacony o witaminę E lub witaminę C .

Czy β-karoten jest bezpieczny? Jak podaje prof. dr hab. Elżbieta Lidia Anuszewska, kierownik Zakładu Biochemii i Biofarmaceutyków Narodowego Instytutu Leków, nie obserwuje się działań niepożądanych, nawet przy aplikowaniu dużych dawek β-karotenu. Jednak Komitet Naukowy Rady Europy podkreślił, że nie powinno się przyjmować więcej niż 25 mg β-karotenu dziennie – dotyczy to zarówno żywności jak i tabletek.