Endarterektomia przy chorobach miażdżycowych

Endarterektomia tętnic szyjnych jest operacją usuwania blaszki miażdżycowej z tętnic szyjnych. Stosuje się ją u osób z przebytym udarem, czy w wypadku niedokrwienia mózgu. Wskazaniem do endarterektomii jest także zwężenie światła naczyń tętnic szyjnych wyższe niż 70%. Operacja nie leczy wprawdzie miażdżycy, pozwala jednak uniknąć poważnych konsekwencji niedokrwienia mózgu lub jego uszkodzenia w wyniku zatkania naczyń mózgu fragmentami blaszki miażdżycowej.

Endarterektomię wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Starszy sposób wykonania operacji polega na podłużnym nacięciu i oczyszczeniu tętnicy. Metoda nowsza, tzw. endarterektomia ewersyjna, polega na odcięciu i wywinięciu naczynia do zewnątrz, oraz usunięciu złogów miażdżycowych. Naczynie jest następnie przyszywane z powrotem. O doborze metody wykonania operacji decyduje lekarz. Operacja trwa około 2 godzin, a po jej przeprowadzeniu pacjent musi pozostać w szpitalu jeszcze 1-2 dni.

Operacja endarterektomii jest stosunkowo bezpieczna, a przypadki śmiertelne zdarzają się rzadko. Jednocześnie ryzyko powikłań jest wyższe u osób świeżo po udarze, z postępującym przemijającym atakiem niedokrwiennym, nieleczonym nadciśnieniem, chorujących na raka, u pacjentów z chorobami serca lub cukrzycą. Operacja jest także mniej bezpieczna w przypadku osób, u których doszło do ponownego zawężenia tętnicy po uprzednio przeprowadzonej operacji endarterektomii, a także pacjentów u których inne naczynia doprowadzające krew do mózgu także są zawężone. Operacji nie można wykonywać w wypadku pełnej niedrożności tętnicy.

Do powikłań, które mogą wystąpić w wyniku endarterektomii, zalicza się zawał, który występuje u 1-3% pacjentów. W wypadku 2-3% osób dochodzi do ponownego zwężenia tętnicy, choć ryzyko te związane jest głównie z brakiem zmian w trybie życia, pozwalających na uniknięcie ponownego odkładania złogów miażdżycowych. W wyniku operacji możliwe jest także czasowe uszkodzenie nerwów twarzy, choć wszelkie związane z tym niedogodności ustępują zazwyczaj po około miesiącu.