Miażdżyca a tryb życia

Miażdżyca nie jest chorobą, którą da się wyleczyć jedynie lekami czy zabiegami. By zatrzymać jej rozwój konieczna jest eliminacja przyczyn postępowania choroby, co zazwyczaj oznacza zmianę trybu życia i wyeliminowanie nawyków prowadzących do odkładania się blaszki miażdżycowej. Dotyczy to przede wszystkim dobrania odpowiedniej diety, prowadzenia aktywnego trybu życia, odstawienia papierosów i ograniczenia spożycia alkoholu. W prewencji i leczeniu miażdżycy spore znaczenie ma także redukcja stresu.

Wiele składników diety człowieka może powodować odkładanie się blaszki miażdżycowej. By zapobiec temu procesowi konieczne jest przede wszystkim ograniczenie spożywania tłuszczu – zwłaszcza tłuszczów trans – cholesterolu oraz sodu. Tłuszcz nie powinien stanowić więcej niż 30% spożywanych kalorii. Z kolei duże ilości warzyw i owoców w diecie pozwalają na zmniejszenie poziomu cholesterolu LDL we krwi.

Aktywność fizyczna stanowi kolejny element w prewencji zmian miażdżycowych. Nie tylko poprawia krążenie, ale i wpływa na inne elementy ryzyka, na przykład pozwala redukować nadwagę i otyłość. Nie oznacza to, że konieczny jest duży wysiłek fizyczny – już mała zmiana, taka jak regularne spacery, może zmniejszyć ryzyko miażdżycy tętnic udowych. Dobrym wyborem jest także jazda na rowerze, czy pływanie.

Palenie papierosów nie tylko zwęża i osłabia naczynia krwionośne, ale dodatkowo zmniejsza ilość tlenu, jaką otrzymuje organizm. W wypadku chorych na miażdżycę potęguje więc efekt niedotlenienia tkanek. Oczyszczenie organizmu na tyle, by poprawić krążenie, następuje od 2 tygodni do 3 miesięcy od rzucenia palenia, a rok po odstawieniu papierosów ryzyko choroby wieńcowej serca spada o połowę. Aż 15 lat zajmuje organizmowi oczyszczenie się na tyle, by ryzyko choroby wieńcowej było na poziomie osoby, która nie paliła papierosów.

Mimo że niektóre badania przypisują alkoholowi pozytywny wpływ na ochronę mięśnia sercowego, to może on także podwyższać poziom cholesterolu LDL i zwiększać zwapnienie naczyń krwionośnych. Nie oznacza to, że osoby z miażdżycą muszą całkowicie zrezygnować z picia alkoholu. Zwiększone ryzyko zwapnienia dotyczy głównie regularnego wysokiego spożywania napojów alkoholowych (14 lub więcej porcji tygodniowo).

W sytuacjach stresowych następuje kumulacja różnych czynników, które mogą powodować zatykanie naczyń krwionośnych – następuje między innymi intensywniejsze zlepianie się płytek krwi, co może prowadzić do zakrzepów i redukcji światła tętnic. U blisko 40% pacjentów chorych na miażdżycę stres jest jedynym występującym czynnikiem ryzyka. Dlatego też zwolnienie tempa życia, mimo że na pierwszy rzut oka zdaje się mieć niewiele wspólnego z miażdżycą, jest istotnym elementem leczenia.