Pijawki – sposób na paradontozę

Paradontoza (inaczej przyzębica) to schorzenie struktur otaczających zęby, takich jak dziąsła, więzadła czy cement korzeniowy. Powstaje w wyniku długotrwałego procesu zapalnego wywołanego przez drobnoustroje chorobotwórcze, które gromadzą się w miejscu zetknięcia dziąseł z zębami. Do objawów paradontozy zaliczane są:

• zaczerwienione i obrzmiałe dziąsła,
• krwawienie występujące podczas szczotkowania,
• nieprzyjemny oddech,
• chwianie się zębów.

Dolegliwość ta dotyka ponad 10 procent ludzi na świecie; w Polsce na paradontozę cierpi około 70 procent mieszkańców. Z uwagi na powszechność występowania i wagę skutków, jakie wywołuje, zaliczana jest do grupy chorób społecznych. Istnieje wiele metod leczenia tego schorzenia, począwszy od zabiegów wykonywanych przez higienistów, poprzez wdrożenie właściwej diety, skończywszy na stosowaniu odpowiednich preparatów farmakologicznych. Niewiele osób jest świadomych tego, że specjaliści rekomendują również kurację zwaną hirudoterapią w celu zwalczania tej dolegliwości. Zalecenia te opisuje dr D. Adamiak w artykule Na odcięty palec i bóle głowy w czasopiśmie „Zdrowy Styl”.

Hirudoterapia jest naturalną metodą leczenia różnorodnych dolegliwości zdrowotnych przy użyciu pijawek (Hirudo). Pijawki są wykorzystywane w celach medycznych już od czasów starożytnych w leczeniu różnorodnych dolegliwości zdrowotnych np. chorób układu sercowo-naczyniowego, endokrynologicznego, pokarmowego, oddechowego, a także chorób dermatologicznych bądź neurologicznych. W czerwcu 2004 roku Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) wprowadziła ją do medycznych sposobów leczenia i zezwoliła na legalną dystrybucję pijawek przez zarejestrowane firmy. W Polsce hirudoterapia nie jest nazbyt popularna – można z niej skorzystać jedynie w prywatnych gabinetach; natomiast w Austrii, Niemczech czy USA leczenie pijawkami jest szeroko stosowane w szpitalach, przy wsparciu rządu. Wynika to z faktu, iż w świetle polskiego prawa ten sposób leczenia jest niekonwencjonalny.

Hirudoterapia bazuje na pijawkach pochodzących ze sterylnych hodowli w laboratoriach oraz posiadających świadectwo pochodzenia. Wykorzystywane są wszystkie pijawki z gatunku Hirudo medicinalis: pijawka lekarska lecznicza (Hirudo medicinalis medicinalis), pijawka lekarska apteczna (Hirudo medicinalis officinalis) oraz pijawka lekarska orientalna (Hirudo medicinalis orientalis).

Pijawki przystawia się na zdrowej skórze w pobliżu obszaru leczenia, które przywierają za pomocą otworu gębowego wyposażonego w przyssawki i trzy promieniście ułożone szczęki. Po niemalże bezbolesnym nakłuciu pobierają krew i jednocześnie uwalniają do organizmu człowieka liczne substancje lecznicze o charakterze przeciwbólowym, przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym oraz regulującym ciśnienie krwi. Po zabiegu pijawki są niszczone zgodnie z obowiązującymi przepisami, gdyż zakazane jest wielokrotne stosowanie tych samych pijawek.

Stosowanie hirudoterapii wymaga od terapeuty doświadczenia i wiedzy. Lekarz powinien przeprowadzić z potencjalnym pacjentem odpowiedni wywiad. Czynniki istotne dla leczenia pijawkami to:

• wiek pacjenta,
• wydolność organizmu,
• indywidualne reakcje obronne (w tym alergiczne),
• choroby współwystępujące,
• przyjmowane leki.

Pacjent, zanim rozpocznie terapię, powinien przeprowadzić aktualne badania krwi, które trzeba wykonać zgodnie ze wskazaniami lekarza. Przed wyznaczonym terminem leczenia nie należy spożywać czosnku, cebuli, ostrych potraw oraz alkoholu. W dniu zabiegu zalecany jest wypoczynek, picie dużych ilości wody, a także ograniczenie aktywności fizycznej; niewskazane jest stosowanie perfum, albowiem pijawki nie przepadają za drażniącymi zapachami.

Hirudoterapeuta określa czas trwania kuracji; jeden zabieg trwa zazwyczaj około godziny, a kolejne przeprowadzane są przeważnie w odstępach tygodniowych. Po zabiegu pacjent może czuć się osłabiony. Dziąsła, poddawane leczeniu, zabezpieczany jest opatrunkiem, który należy utrzymywać przez kilka godzin.

Hirudoterapia jest bezwzględnie przeciwwskazana w następujących przypadkach:

• u chorych na hemofilię bądź inne choroby krwi związane z niedoborem czynników krzepnięcia,
• u osób z zaawansowaną anemią,
• u kobiet w ciąży.

Należy zachować ostrożność w przypadku:

• hipotonii wówczas, gdy ciśnienie jest niższe niż 80/60,
• nadżerkowego zapalenia błony śluzowej żołądka oraz krwawień z przewodu pokarmowego,
• pacjentów z alergią na proteiny,
• jednoczesnego stosowania kwasu acetylosalicylowego, antykoagulantów oraz innych niesteroidowych leków przeciwzakrzepowych i inhibitorów agregacji trombocytów.

Nie zaleca się przeprowadzania zabiegu hirudoterapii:

• u dzieci poniżej 10 roku życia; wyjątek stanowią pacjenci po replantacji,
• u kobiet w trakcie trwania miesiączki,
• u pacjentów z ogólnym osłabieniem,
• u osób z wysoką temperaturą, gruźlicą, bądź zarażonych wirusem HIV,
• u osób chorych psychicznie.